1) Uczeń i nauczyciel w świecie dwóch języków i dwóch kultur – dydaktyka języka polskiego w szkolnictwie polonijnym w USA (etap I – III).
2) Z polskim na co dzień
Projekty zostały zainicjowane przez Instytut Polonistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego oraz Centralę Polskich Szkół Dokształcających w Ameryce. Wychodzą naprzeciw potrzebom nauczycieli polonijnych w USA i wynikają z doświadczeń obu instytucji: badań naukowych przeprowadzonych w Instytucie Polonistyki Stosowanej UW, jego doświadczeń dydaktycznych, a także audytu przygotowanego przez Centralę Polskich Szkół Dokształcających w Ameryce. W 2018 roku do współpracy dołączyła Fundacja na rzecz Wspierania i Rozwoju Szkół Polonijnych.
Cele projektów skupiają się wokół kilku obszarów. Pierwszym z nich jest zapoznanie nauczycieli z najnowszymi metodami i technikami nauczania języka polskiego jako języka odziedziczonego, dostosowanymi do potrzeb edukacyjnych dzieci polonijnych w krajach angielskojęzycznych oraz nauczania zintegrowanego w języku polskim. Drugim zadaniem jest podniesienie umiejętności tworzenia atrakcyjnych materiałów dydaktycznych oraz adaptowania materiałów przeznaczonych dla rodzimych użytkowników polszczyzny na potrzeby. Trzeci cel to podniesienie kompetencji nauczycieli w zakresie artykulacji i prozodii w odniesieniu do języka polskiego, aby mogli być lepszym wzorem dla swoich uczniów, a także przekazanie im wiedzy o metodach i technikach nauczania prawidłowego wymawiania dźwięków języka polskiego i poprawnego intonowania różnych typów wypowiedzi, żeby mogli lepiej wpływać na jakość wymowy dzieci. Czwartym zadaniem jest przekazanie wiedzy na temat rozwoju językowego dziecka bilingwalnego, żyjącego w wielokulturowym społeczeństwie, oraz wpływu języka angielskiego na język polski dzieci polonijnych i ich rodziców.
Rezultatem projektów są zestawy edukacyjne zawierające poradniki metodyczne, karty pracy, książeczki rozwijające sprawność czytania ze zrozumieniem oraz gotowe mini-scenariusze zajęć lekcyjnych.
Dlaczego?
Nauczyciele polonijni w USA najczęściej przebywają poza granicami Polski od wielu lat, co nie pozostaje bez wpływu na ich kompetencję językową i komunikacyjną w odniesieniu do języka polskiego. Programy studiów, które ukończyli nauczyciele, nie uwzględniały najnowszych osiągnięć z zakresu dydaktyki języka polskiego w środowisku wielojęzycznym i wielokulturowym. Poważnym problemem jest również specyfika polonijnych grup uczniów, do których należą dzieci o bardzo zróżnicowanym poziomie językowym. Utrudnia to dobór materiałów dydaktycznych i wymaga dostosowywania ich do różnorodnych potrzeb oraz możliwości językowych uczniów.
Dla kogo?
Szkolenia zawodowe, prowadzone przez zespół pracowników Instytutu Polonistyki Stosowanej UW, obejmowało przez 4 lata grupę 650 nauczycieli, którzy pracują wśród Polonii i Polaków w USA (Nowy Jork, New Jersey, Connecticut, Massachusetts). Mamy nadzieję, że w przyszłości będzie można nim objąć nauczycieli polonijnych z innych obszarów USA i – ewentualnie – innych krajów.